First Name:  Last Name: 
[Advanced Search]  [Surnames]
Bosschaerts - Persyn Genealogical research - Geschiedenis

Geschiedenis


Geschiedenis van het Kasteel van Vorselaar

Gemeentewapen van Vorselaar. Het gevierendeeld schild van de familie van de Werve werd bij Koninklijk Besluit van 24 maart 1841 aan Vorselaar toegekend als gemeentewapen. Vorselaar is gelegen in de Kempen, in het hart van de Belgische provincie Antwerpen, ongeveer 25 kilometer ten oosten van de stad Antwerpen.

Kerkelijk behoorde de Vorselaarse Sint-Pietersparochie in de Middeleeuwen aan het kapittel van Kamerijk en was ze de moederparochie voor Lille en Poederlee.
Vlag van Vorselaar : Het gevierendeeld schild van de familie van de Werve werd bij Koninklijk Besluit van 24 maart 1841 aan Vorselaar toegekend als gemeentewapen
Eind 13e - begin 14e eeuw kwam Vorselaar wereldlijk aan de Heren van Rotselaar, kasteleins van de hertogen van Brabant.
Deze bouwden een waterburcht nabij de weg Antwerpen-Turnhout, vermoedelijk een onderdeel van de handelsweg naar Keulen.

Kasteel van Vorselaar - gravure 1705 van Erfinger

Ingekleurde pentekening van kasteel van Vorselaar
naar de kopergravure door Ertinger uit Adelyke Lusthoven in het Hertogdom Brabant gepubliceerd in 1706

Toelichting: Vorsselaar is een dorp en oude-Heerlykheid met een kasteel,
leggende in de meyery van Turnhout, en behoorde eertyds aan het 'Doorluchtige Huys van Rotselaar'.



Het is meer dan waarschijnlijk dat het kasteel van Vorselaar in de vroege Middeleeuwen ontstaan is als een versterkte vesting om de bevolking van de heerlijkheid te beschermen voor invallen van buitenaf. Na de inval van de Noormannen in onze streken, rees immers overal de betrachting om de plunderingen in de toekomst te voorkomen.

Op de ‘vadsige’ (luie) koningen moest het volk niet rekenen want deze lieten het bestuur volledig over aan de plaatselijke hofmeiers. Die lieten ter verdediging hoeven optrekken, die omgeven werden door grachten en paalwerk, van waarachter de vijand op een afstand kon gehouden worden. De laatste hofmeier van Vorselaar verliet de hoeve omstreeks 1270, toen Arnolf van Rotselaer, die het goed in leen had gekregen van Hertog Jan I van Brabant, in Vorselaar aankwam. Deze besefte dat de houten omrastering niet bestand was tegen brandende pijlen en liet een toren in steen bouwen. De eerste gedaante van het kasteel rijst op wanneer in 1356 de ‘meestertoren’ gebouwd werd, vooral bestemd voor versterking.

Over de concrete uitbouw van het kasteel is weinig geweten. In de Middeleeuwen werd het kasteel bewoond door de heer van Vorselaar, in de vroegste tijden de heren van Rotselaar. Hun welstand steeg van jaar tot jaar door inkomsten die zij haalden uit heerlijke rechtspraak (een opgelegde straf kon afgekocht worden), allerhande belastingen en accijnzen en het verwerven van bezittingen van hen die zonder erfgenamen waren overleden. Bovendien waren de pachters in dienst van de heer en knapten zij voor hem allerlei karweitjes gratis op. In ruil hiervoor zorgde de heer voor bescherming van de inwoners van de heerlijkheid.
Tot in het begin van de 16e eeuw bleef het kasteel in handen van de heren van Rotselaar. Toen de laatste van Rotselaar stierf, werd alles nagelaten aan Cornelis van Bergen, een neef van de familie, die het kasteel op zijn beurt naliet aan zijn neef Jean de Ligne, die gehuwd was met de dochter van de graaf van Arenberg. Ingevolge huwelijkscontract kregen de zonen, die uit dit huwelijk werden geboren, de naam ‘Arenberg’. Onder de volgende generaties van Arenberg ging het van kwaad naar erger. Karel Eugeen, achterkleinzoon van Jean de Ligne, verkeerde in zulke geldnood dat zelfs een lening hem niet meer kon redden.

In 1663 werd Vorselaar door Karel Eugeen van Arenberg verkocht aan Jan-Baptist Proost, raadsheer bij de Raad van Brabant, die, nadat hij in de adelstand werd verheven, Jan de Proost werd genoemd. Hij was een zeer ondernemend man. Hij legde de beplanting rond het kasteel aan en trok een eikendreef dwars door het kreupelhout, waarvan het kerkbos nog een overblijfsel is. Ook legde hij de moerassen in het binnenbos droog en zorgde voor de restauratie van de burcht, die door het wanbeheer van de Arenbergs erg vervallen was. De restauratie van het kasteel kostte fortuinen en na de dood van Jan de Proost bleven zijn weduwe en kinderen met schulden achter.

In 1716 werd het kasteel verkocht aan Phillipe Lodewijk de Pret, oud-burgemeester van Antwerpen. Zijn enige dochter Annemarie huwde met Karel-Philips van de Werve, lid van een belangrijk Antwerps geslacht, die in 1768 van keizerin Maria Theresia de titel van graaf ontving. Deze familie liet het kasteel verder herstellen en maakte het werk van de Proost af om het kasteel om te vormen tot een woonkasteel, een ‘huys de plaisance’.
De familie van de Werve verbouwde het Vorselaarse kasteel tot een smaakvol waterslot in een uitgestrekt domein. De macht van deze familie werd gesymboliseerd in de kaak op het marktplein.
Karel van de Werve liet het poortgebouw en de ophaalbrug slopen. De verdedigingsmuren werden aan de zijkanten verlaagd en de ruime binnenplaats werd aangelegd. In deze tijd werden ook de bijgebouwen met stallen gebouwd.

De twee arduinen poorten bij de ingang van de binnenkoer en de vaste brug werden aangelegd in 1818 op initiatief van Louis van de Werve. Een derde grote verbouwingsgolf vond plaats in de laatste helft van de 19e eeuw (1850–1860) door Philippe van de Werve. Hierdoor kreeg het kasteel zijn huidig uitzicht met allerlei gotische stijlkenmerken, zoals de torentjes, schouwen en kantelen. Het gevierendeeld schild van de familie van de Werve werd bij Koninklijk Besluit van 24 maart 1841 aan Vorselaar toegekend als gemeentewapen. Philippe werd opgevolgd door René van de Werve, grootvader van Raymond baron de Borrekens.
In 1898 trouwde Maria-Louise van de Werve met baron Eduard de Borrekens. Sinds 1911 is het kasteel in het bezit gekomen van de familie de Borrekens, om enkele jaren geleden in erfpacht te zijn gegeven aan een vennootschap.

Kasteel van Vorselaar
Kasteel van Vorselaar
Kasteel van Vorselaar
Kasteel van Vorselaar
Kasteel van Vorselaar
Enkel zichten van het kasteel van Vorselaar
Tot omstreeks 1900 was Vorselaar bijna volledig agrarisch. Nadien deed de diamantnijverheid haar intrede, een activiteit die de laatste decennia teruggelopen is. De laatste 20 jaar werd Vorselaar toenemend een woondorp.

Kasteel van Vorselaar Kasteel van Vorselaar

Bosschaert Louise echtgenoot René van de Werve
Louisa Bosschaert

De familie van de WERVE - BOSSCHAERT en later van de WERVE - de BORREKENS woonden in het kasteel van Vorselaar van circa. 1884 tot 1911.

Ludovica (Louisa) Anna Maria Josepha BOSSCHAERT (1855-1918) was de dochter van Théodore BOSSCHAERT en Eulalie du BOIS.
Ze
huwde in 1875 met René Philippe August Maria van de Werve de Vorsselaer (1850-1911),
Hun dochter Maria Louisa J. Eulalia van de WERVE de VORSELAAR  (1876-. ) huwt met Eduardus Adrianus Ignacius M.J. de BORREKENS (1874-1935).


Kasteel van Vorselaar

Kasteel van Vorselaar Kasteel van Vorselaar - deurklopper wapenschild Bosschaert Kasteel van Vorselaar - wapenschild van de Werve - Bosschaert
Vergezichten
Het wapenschild van Bosschaert als deurklopper. In de inkomhal: het wapenschild van
van de Werve - Bosschaert
 
Foto's: Jef Stoffels (Kalmthout)
   

Théodore BOSSCHAERT, vader van Louisa van de WERVE - BOSSCHAERT, kocht op 25 juni 1849 uit het nalatenschap van Ferdinand baron du Bois, 3 portretten van schilder Jordaens (mogelijks als huwelijksgeschenk voor zijn vrouw)  met als onderwerp de Antwerpse koopman Roger Le Whiter, zijn vrouw Catherina Behagel en moeder Magdalena de Cuyper ( 1800 fr voor het koppel en 700 fr voor de “oude vrouw” ).
Die portretten verhuisden later naar het kasteel van Vorselaar en bleven daar tot ze verkocht werden door de erfgenamen van baron Raymond de Borrekens op 12 juli 2001 bij Sotheby’s (resp. voor 2.203.500 en 938.500 pond) aan het Rijksmuseum te Amsterdam, waar ze vanaf 2002 werden gerestaureerd.


kasteel van Vorselaar - gravure 1705

Recente pentekening van kasteel van Vorselaar



Aanverwante pagina's :

Boom - Heren van Boom
Boom - Georges Bosschart - Heer van Boom
Genealogie van Georges Bosschaert, Heer van Boom
Boom - kasteel 's Heerenshof
Boom - de baksteenindustrie

Bouwel - Kasteel Bouwelhof - Heren van Bouwel
 


Enkele hyperlinks of referenties:

 

Historiek Vorselaar op www.vorselaar.be
Gemeente Vorselaar op Wikipedia
Familie Van de Werve op Wikipedia
Leerwandeling in het kasteel van Vorselaar op www.khk.be
De Antwerpse fortuinen - Dr. Karel Degryse (1950-2004)
Genealogie familie Proost op www.dematthaei.com
Geschiedenis van Udenhout "HET AL OUDE ADELLIJK HUIS DE VORSELAAR" op www.snoerman.org
Restauratie van 3 portretten van schilder Jordaens in Rijksmuseum Amsterdam (pdf)
 


Return to Index of additional webpages
© Rudi Bosschaerts, 2007
Top of pageGo back