|
Bosschaerts - Persyn Genealogical research - Geschiedenis
Beeldenstorm
|
Het
is vaak nogal mysterieus waarom iets gebeurt. Waarom verhuist iemand, die rustig
in Antwerpen woont opeens naar Hamburg? Waarom bouwt iemand een vestingwerk
in zijn achtertuin?
Om een genealogie goed te doorgronden is een zeker inzicht
in de geschiedenis gewenst.
Op 20 augustus 1566 brak in Antwerpen de Beeldenstorm
uit. Het was al eerder begonnen. Om precies te zijn op de 14e van dezelfde maand
in Poperinge. Daar woonden toen ook veel Bosschaert(s)-en. Van Poperinge uit
verspreidde de Beeldenstorm zich in enkele dagen naar Antwerpen. Het is onmogelijk
om de verwoesting te beschrijven van al die mooie zaken in en rond de kerken
en kathedralen in Nederland en België. Er zijn over dit onderwerp een aantal
goede boeken geschreven. En de geïnteresseerde lezer vindt daaronder werken
van eminente schrijvers. De golven van de Beeldenstorm verspreidden zich over
heel België en Nederland. Het was een enorme ingreep in het maatschappelijke
leven. Op 23 augustus 1566 deed de Prins van Oranje een oproep tot de bevolking
tot kalmte. Hij stond, uit eigen beweging, de prediking van de Protestantse
leer toe. Hiermee kwam aan de directe onrust een einde. |
Een jaar later, bijna
op de dag precies, namelijk op 22 augustus 1567 kwam de hertog van Alva als
nieuwe vice-regent van koning Philips II van Spanje in Brussel aan. De domeinen
van de koning in de Nederlanden werden beschouwd en beheerd als zijn prive eigendommen.
Alva legde gelijk de Antwerpse economie lam, door een belasting van 10%, of
de beruchte tiende penning. Het gevolg was, dat vele kooplieden, die in voorspoed
hadden geleefd, of zij nu katholiek of protestant waren, Antwerpen verlieten.
In september van datzelfde jaar werd Anthonie van Staelen, de burgemeester van
Antwerpen, gearresteerd. Al zijn eigendommen werden geconfisceerd. En hijzelf
werd gefolterd en op wrede wijze vermoord, ofschoon hij een gelovige katholiek
was, die echter de geloofsvervolging in de vorm van de Inquisitie verafschuwde.
Van Staelen had eerder zijn invloed aangewend om de verspreiding van de rebellie
in de vorm van de Beeldenstorm in zijn stad te beteugelen. Hij had de Dominicaner
orde beschermd tegen het bloeddorstige geweld van de rebellerende meute. Maar
geen van deze feiten maakte enige indruk op de ‘ijzeren hertog’,
die vaak door zijn tijdgenoten wordt omschreven als een man zonder enig gevoel.
Alva en de Inquisitie begonnen daarmee een schrikbewind in de Nederlanden. Alva
ving aan met de bouw van een geweldig kasteel in Antwerpen. Twee duizend werklieden
werden geronseld voor de bouw. Bovendien legde hij een extra belasting op aan
het Antwerps stadsbestuur van 400.000 guldens om de bouw van dit kasteel te
financieren. Een dergelijk bedrag is ongeveer even groot als de totale schade,
die de Beeldenstorm aan Antwerpen had toegebracht. Alva zette het juridisch
systeem van de stad terzijde. Hij stelde het Algemeen Pardon van koning Philips
zo lang mogelijk uit, teneinde zelf zo veel mogelijk belastingopbrengsten te
kunnen vergaren. |
Hertog van Alva
|
Op 17 november 1573 werd Alva opgevolgd door Requessens. Deze herstelde het
recht van schout en schepenen. Requessens overleed al op 5 maart 1576. De Spaanse
troepen werden toen slecht betaald. Als gevolg van koning Philips' gierigheid
begonnen de troepen, wegens het ontbreken van soldij, op 4 november 1576 te
muiten. In totaal overvielen 5500 manschappen de stad. Zij plunderden, verkrachtten
en verbrandden naar willekeur. Deze nieuwe ramp over Antwerpen wordt de ‘Spaanse
Furie’ genoemd. Burgers, die de soldaten niet het geëiste vrijgeld
konden betalen werden gemarteld en opgehangen. Het is onmogelijk gebleken om
het aantal personen te bepalen, dat op deze wijze werd verpletterd, vermoord
en gegijzeld. Voor zover men vandaag nog het aantal kan schatten, werden er
ruim 8.000 mensen gedood. Gedurende vele weken was Antwerpen een groot rovershol
vol misdadige troepen, die het geroofde geld in het beursgebouw vergokten. Na
vele weken verlieten de Spaanse troepen de stad. De tot razernij gebrachte burgerij
sloopte daarop prompt het gehate door de Spanjaarden gebouwde kasteel. In 1583
viel Antwerpen ten tweeden male ten prooi aan een ‘furie’. Ditmaal
was het de ‘Franse Furie’. Meer dan 1500 fransen werden door de
burgerij gedood. Bij de moordpartijen kwamen slechts 80 burgers van de stad
om. Van 1583 tot 1585 was Marnix van Sint Aldegonde burgemeester van de stad.
Hij was tevens belast met de verdediging van de stad. De hertog van Parma, genaamd
Alexander Farnese, welke een neef van koning Philips was, belegerde in 1585
de stad. Na een maandenlang beleg veroverde hij de stad op 17 augustus 1585.
Hij verordonneerde, dat alle protestantse burgers binnen vier jaren de stad
dienden te verlaten. Dit leidde er toe, dat de meest bekwame en meest getalenteerde
burgers de stad verlieten. De handel kwijnde daardoor weg. Bovendien werd er
nog een blokkade van de stad uitgevoerd, welke door een ongunstig verdrag werd
gevolgd. Al deze onheilen leidden er toe, dat vele van onze voorouders het nodig
achtten om de stad voorgoed te verlaten. Zij trokken naar veiliger en meer winstgevende
nieuwe woonplaatsen. |
de Val van Antwerpen - anno 1585 |
|
Ambrosius III bijvoorbeeld, welke in 1573 geboren was, moet omstreeks 1588 met
zijn vader naar Middelburg zijn ‘gevlucht’. Zo vertrok Wouter met
zijn vrouw en vijf kinderen in 1589 naar Hamburg. Ook Amsterdam en Middelburg
(Walcheren was toen nog een eiland), waren geliefde nieuwe vestigingsplaatsen.
Maar ook dichter bij huis: Bergen op Zoom en Breda. Het edict van Parma trof
in het bijzonder de inwoners van de stad Antwerpen. Daarbuiten was de trek naar
het noorden niet merkbaar. Ook velen van de familie, die monnik of non waren
trokken de stad uit om naar de noordelijke Nederlanden te verhuizen, waar zij
of hetzij een pensioen verkregen of hun godsdienstige predikingen voortzetten.
De leden van de familie namen hun geloof zeer serieus. En de familie heeft veel
gelovigen gekend. Zowel in de katholieke als in de protestantse leer.
|
|
|