|
|
Bosschaerts - Persyn Genealogical research - Geschiedenis
|
Diamant, schitterend kernpunt van Nijlen
 |
Waarom
oefent een Nijlenaar na 1900 meestal het beroep uit van diamantslijper, of diamantzetter?
Een klein woordje uitleg. In de 19e eeuw had Nijlen een agrarisch karakter,
maar in 1876 bracht de Borgerhoutenaar Jan Eduard Claes de stiel van diamantbewerker
naar Nijlen. Hij bouwde op de Kesselse Steenweg de eerste diamantslijperij of
'fabriek' met 16 molens. In 1890 bouwden de gebroeders Quadens ook nog een slijperij,
met werk voor 20 mensen. Vanaf 1902 ontstond er een ware expansiegolf in de
diamantnijverheid. In 1914 telde Nijlen 14 slijperijen. De eerste wereldoorlog
onderbrak de Belgische bedrijvigheid.
En
vanaf 1918 tot 1930 kende de Belgische
diamantnijverheid haar grootste ontplooiing en bloei. De elektrificatie van
Antwerpen start pas serieus in 1885; en in 1928 wordt Nijlen uiteindelijk ook
voorzien van elektriciteit. Voordien werden de molens aangedreven met de hand
of met paardenkracht (echter niet in Nijlen) en daarna met stoommachines (rond
1865 in Antwerpen). Met de elektrische molens werd in Nijlen de stiel in familieverband
uitgeoefend: veel gezinnen telden toen drie of meer diamantbewerkers. In de
jaren '30 zijn er minstens 50 slijperijen bijgebouwd; oa. op de Broechemse Steenweg
de slijperij van Bosschaert Jan (van Keskes); op de Bouwelse Steenweg was Karel
Bosschaerts Leemans (de 'Krol') werkzaam. De tweede wereldoorlog onderbrak weer
de uitbouw van de Nijlense diamantindustrie. |
| Vanaf
1945 neemt de diamantnijverheid weer een hoge vlucht: de gemeentelijsten vermelden
het aantal slijperijen of 'hinderende bedrijven': ongeveer 70 bedrijven. In
1967 1968 telt Nijlen 90 middelgrote slijperijen in uitbating en 113 vergunningen
voor kleine werkplaatsen, of in totaal 203 diamantwerkplaatsen in uitbating.
Elke straat, elke wijk had wel enkele 'fabriekskes'. De markt van het geslepen
diamant bleek onverzadigbaar. Vanaf 1960 echter onderging de diamantnijverheid
langzaam maar zeker enkele veranderingen. Er werden steeds hogere eisen gesteld
aan het beroep. Vanaf 1970 was er een dalende werkgelegenheid. |
|
|
Slijperij Quadens in de Nonnenstraat |
Diamantslijperij of "fabriekske" |
Enkele hyperlinks of referenties:
|
|
